عیلامیان چه کسانی بودند؟
پیش از ورود آریایی ها، حکومت دیگری در منطقه جنوب غرب ایران وجود داشته که به آنها عیلامی می گفتند، درواقع 3500 سال پیش از میلاد تا اولین هزاره پیش از میلاد، عیلامیان حکومت و تمدنی در جنوب غربی ایران برپا کرده بودند که با ورود هخامنشیان محدود شده است.تاثیر این قوم در تاریخ ایران تا حدی است که به پادشاهان هخامنشی خط آموختند. حتی زبان عیلامی اولین زبان رسمی هخامنشیان بود که در نوشتار و تجارت از آن استفاده می کردند.
اقوام عیلامی سال های بسیاری با اقوام بین انهرین ،یعنی بابلی ها، آشوریان و سومری ها در جنگ بودندو در نهایت با حمله آشور بانیپال،پادشاه آشوری، برای همیشه از بین رفتند.یکی از بناهای مهم ساخته شده توسط این قوم، زیگورات ، چغازنبیل یا معبد چغازنبیل است.
تاریخچه ی معبد چغازنبیل
چغازنبیل یکی از برجسته ترین معبدهای مذهبی ایران بود که 1250 سال پیش از میلاد مسیح در دوران عیلامی ها ساخته شد. معبد چغازنبیل در نزدیکی شهر باستانی شوش در استان خوزستان و در نزدیکی منطقه باستانی هفت توه قرار گرفته است. این سازه در سال 1979 به عنوان اولین اثر تاریخی ایران در فهرست میراث جهانی یونسکو به ثبت رسید. این بنای تاریخی در 5 طبقه به ارتفاع 52 متر ساخته شده بود که امروزه فقط 2 طبقه از آن با ارتفاعی نزدیک به 25 متر باقی مانده است .
مسیرهای دستیابی به معبد چغارنبیل از طریق جاده اهواز به شوش است که از شهر های شوش و شوشتر و کناره رود دز می گذرد. این نیایشگاه توسط توسط اونتاش ناپیریش پادشاه ایلام و برای ستایش ایزد باستان اینشوشیناک اله نگهبان شوش ساخته شد.در سالهای 1935 زمانی که کارکنان شرکت نفت ایران و انگلیس مشغول حفاری های نفتی بودند آجری کتیبه دار در شهر شوش اهواز کشف کردند و متوجه تپه ای بزرگ در منطقه ای مرتفع شدند، که بعدها توسط رومن گیرشمن باستان شناس فرانسوی طی سالهای 1951 تا 1962 میلادی باعث کشف چغازنبیل شد و اطلاعات زیادی از آن منطقه و زیگورات بدست آمد.
جهت آشنایی با بهترین و لوکس ترین هتل های اودسا و رزرو آنلاین آن ها وارد صفحه “رزرو هتل اودسا” شوید.
کشف ساعت آفتابی در معبد چغازنبیل
در محوطه اصلی معبد چغازنبیل سه بنای آجری وجود دارد که به شکل دایره ای ساخته شده اند و اطلاعات بدست آمده گویای این است که آنها چیزی شبیه به ساعت آفتابی هستند.از این سه بنا تنها یکی از آنها تا حدودی سالم باقی مانده است. در بعضی کاوش ها ذکر شده که این بناها پایه ای برای مجسمه ها بوده اند که چهار طرف چغازنبیل وجود داشته اند اما با کمی دقت می توان فهمید که از آنها برای تشخیص زمان استفاده می شدند.
این بناها در کنار یکدیگر مجموعه واحدی را تشکیل می دادند،در واقع یک رصد خانه یاتقویم آفتابی برای حساب سال و سالشماری و استخراج تقویم و یا تشخیص روزهای اول و میانی هر فصل سال یا اعتدالین بهاری و پاییزی و همچنین تعیین انقلاب های پاییزی و زمستانی بوده است.
تغییرات بین زاویه های آفتاب سنج ها با تغییرات زاویه طلوع خورشید در آغاز هر یک از فصل های سال برابر است.در واقع آفتاب سنج ها کاربردی برای تشخیص سایه ها در هنگام طلاوع و غروب خورشید داشته اند.آجرهای استفاده شده برای ساختن این آفتاب سنج ها نیز اختصاصا برای همین کاربرد ساخته و قالب ریزی شده اند و دارای شکل هشت ضلعی می باشد.
این می تواند برای تمام جهانیان شگفتی برانگیز باشد که در هزاران سال پیش ایرانیان به فکر استفاده از ابزار و بناهایی بودند که بتوانند حساب سال و تقویم خویش را داشته باشند.
زیگورات چیست؟
زیگورات در لغت به معنی مکان مرتفع و بلند است. زیگورات، معبدهایی بوده که 2500 تا 4200 سال پیش ،حکومت های آسیای غربی برای عبادت می ساخته اند.درآن زمان معتقد بودند که خدایان حافظ و نگهبان شهر هستند.در حکومت عیلامیان،خدای اینشوشیناک را محافظ شهر خود می دانستند و برای عبادت او این بنا را ساخته بودند. این بناها به صورت چندطبقه روی تپه های مرتفع برای نزدیکی به خدایان و از خشت و آجر گلی ساخته می شدند.
ویژگی خاص این معابد کوچک بودن هر طبقه نسبت به طبقه قبلی اش است.به طوری که از هر طرف به شکل پلکان دیده می شوند.در زیگورات ها مجسمه خدایان را نگه می داشتند و مراسم مذهبی شان را برگار می کردند.در زبان اکدی به آنa (زیقورتو)،در زبان سومری (زیقورات)و عیلامی ها به آن(زیقورتو) می گویند.در ایران به دلیل مقالات رومن گیرشمن باستان شناس فرانسوی کاشف این بنا، به آن (زیگورات) می گویند.در واقع کلمه زیگورات از فعل (زیگورو) به معنی بلند و برافشته شدن گرفته شده است.
خرید آنلاین بلیط هواپیما مینسک با بهترین قیمت در همیشه سفر.
شهر مذهبی اونتاش
اونتاش ناپیریشا وقتی که در قرن 13 قبل از میلاد به حکومت رسید دستور ساخت شهر ((دور اونتاش)) را داد.این شهر سه حصار تو در توی خشتی داشته و دروازه اصلی آن روی حصار بزرگ قرار داشت.در مرکز و مرتفع ترین جای شهر،معبد چغازنبیل قرار داشته، بین حصار اول و دوم،کاخ ها و معابد کوچکی ساخته بودند.بین حصار دوم و سوم،محل کاخ های شاهنشاهی،آرامگاه های سلطنتی و تصفیه خانه آب شهر بوده است و در زیر یکی از کاخ ها پنج مقبره زیرزمینی کشف شده بود که جالب است بدانید یکی از قدیمی ترین تاسیسات آب رسانی جهان همین تصفیه خانه است. در آن زمان با حفر و ایجاد کانال،از رودخانه کرخه آب شهر را تامین می کردند.
سیستم آبرسانی معبد چغازنبیل یا زیگورات چغازنبیل
یکی از دلایل شاهکار بودن این معبد سیستم آبرسانی آن است.می دانید که رود دز از نزدیکی این معبد عبور می کرده اما امکان استفاده این آب برای ساکنین شهر وجود نداشته.به همین دلیل به دستور اونتاش ناپیریشا کانالی 45 کیلومتری از رود دز تا شهر کشیده بود و آب به خاطر عبور از هفت تپه و دشت خوزستان گل آلود شده و برای استفاده مردم نیاز به تصفیه داشته است به همین دلیل نزدیک حصار خارجی شهر دور اونتاش، مخزن بزرگی خارج از حصار سوم ساخته شده بود و آب درون این مخزن از طریق کانالهایی خارج میشد،
آب خروجی از مخزن از طریق کانالی که دهانه ی آن از چند لایه از جمله ماسه،ریگ،زغال و.غیره عبور کرده و به صورت تصفیه شده وارد حوض درون حصار می شده ومردم شهر از آب این حوض استفاده می کردند.
سنگ نگاره یادبود اونتاش
یکی از آثار باستانی دوره عیلام،سنگ نگاره یادبود اونتاش ناپیریشا است.روی این سنگ نگاره باستانی نقش زنی حکاکی شده که دم ماهی دارد و 2 مار در دست هایش گرفته است.می توانید بالای تصویر کامل سنگ نگاره،کاهنه های معبد که در حال عبورند را ببینید.جنس آن از ماسه سنگ و مربوط به 1340 تا پیش از میلاد است.در سده دوازده پیش از میلاد آن را از چغازنبیل به شوش آوردند و امروزه در موزه لوور است.
جهت اطلاع از قیمت تور شیراز با کارشناسان ما در همیشه سفر در ارتباط باشید.
تاریخچه هفت تپه
شرکت کشت و صنعت نیشکر هفت تپه در 14 کلیومتری شهر شوش و 10 کیلومتری معبد چغازنبیل قراردارد.کشت و صنعت هفت تپه در میانه دهه پنجاه با مشارکت داخلی و خارجی ساخته شد.براساس این مجموعه کشت و صنعت برای بهرهبرداری از آب های مهار شده پشت سدهای تازه تاسیس ساخته شده بود.وزیر وقت اقتصاد یکی از مخالفان سرسخت راه اندازی این مجموعه بود.او اعتقاد داشت میزان بهره وری هفت تپه به نسبت آبی که مصرف می کند منطقی نیست ولی هفت تپه با حمایت شاه راه اندازی شد.
اسدالله علم در کتاب خاطراتش نقل می کند اولین بازدید شاه از این مجموعه با ابراز شگفتی او همراه بود و درجا دستور داده چندین نمونه دیگر مانند هفت تپه در کشور راه اندازی شود ولی به غیر از تاسیس یک مجموعه مشابه در آذربایجان شرقی هیچ نقطه دیگری در کشور استعداد کافی برای تاسیس این نوع از کشت و صنعت را نداشته است.فعالیت غیررسمی این مجموعه به سال 1340 باز می گردد.
پیشینه کشت نیشکر در خوزستان
کشت نیشکر در خوزستان که به نام شکرستان ایران معروف بوده دارای سابقه چندین هزار ساله و تنها ازحدود هفتصد سال قبل این زراعت به علت بروز حوادث مختلف متروک و به دست فراموشی سپرده شده بود.تلاش جهت احیای کشت نیشکر پس از قرن ها فراموشی طی سال های 1316 تا 1318 با کشت قلمه هایی در مناطق مساعد خوزستان آغاز شد.
اما در سال 1319 شرکت نفت ایران و انگلیس به خاطر اینکه ترویج و اشاعه کشت نیشکر را با منافع خود مغایر تشخیص میداد نه تنها از کشت آن جلوگیری کرد بلکه بر اثر اقدامات آن شرکت امپریالیستی پس از چند سال تمامی قلمه های کشت شده نیز خشک و مجددا کشت نیشکر در ایران به دست فراموشی سپرده شد.
تا اینکه طی سال سال های 1330 تا 1335 سازمان برنامه به منظور مطالعه و بررسی بیشتر در امر کشت نیشکر هیئتی از کارشناسان موسسه خواروبار کشاورزی را دعوت کرد تا برنامه نیشکرکاری و ایجاد صنعت تولید قند را از نیشکر تنظیم نمایند.در فروردین 1335 F.A.O جهانی نخستین قرارداد سالی بین سازمان برنامه و شرکت عمران و منابع منعقد شد و این شرکت از آقای دکتر کارلوس تی شاردان رئیس سابق دانشگاه پرتریکو دعوت نمود تا پیشنهادات مختلف را بررسی کند.
نامبرده پس از مدت ها بررسی و تحقیق که در زمینه های جنس خاک،درجه حرارت و سایر شرایط به عمل آورد عنوان کرد که خوزستان مناسب ترین منطقه جهت کشت نیشکر در ایران است. در سال 1338 تسطیح و متعاقبا عملیات مربوط به احداث کارخانه نیشکر هفت تپه آغاز و کارخانه نیشکر هفت تپه توانست اولین دوره بهره برداری خود را در آذرماه 1340 با برداشت نیشکر از سطحی معادل 2400 هکتاراغاز کند.در حال حاضر این شرکت در مساحتی بیش از 7200 هکتار برداشت محصول و3090 هکتار کشت جدید مشغول به کار است و تولید آن در سال 89-90 متجاوز از 660 هزار تن شده است.
